Linux Bölümlendirme

DİSKİMİ NASIL BÖLÜMLEMELIYIM?

1. Disk alanı, işletim sistemi tarafında bloklar ve blok parçaları
birimiyle yönetilir. ext2 dosya sisteminde, bloklar ve blok parçaları aynı
boyda olmak zorundadır, dolayısıyla incelemizi bloklarla
sınırlandırabiliriz.

Dosyalar her boyda olurlar. Blok sınırlarında sona ermezler. Bu yüzden her
dosyada, her dosyanın son bloğunun son bölümünün bir kısmı boşa harcanmış
olur. Dosya boyutlarının rastgele olduğunu varsayarak, diskinizdeki her
dosya için yaklaşık yarım blok boşa harcanıyordur.

Diskinizdeki dosya sayısını, bir diskteki ayrılmış inodes sayısından
tahmin edebilirsiniz. Benim diskimde

# df -i
Filesystem Inodes IUsed IFree %IUsed Mounted on
/dev/hda3 64256 12234 52022 19% /
/dev/hda5 96000 43058 52942 45% /var/spool/news

/ dizgesinde yaklaşık 12000dosya ve news dizgesinde yaklaşık 44000 dosya
var. 1 KB'lık bir blok boyuyla, 6+22 = 28 MB kadar disk alanı, dosyaların
kuyruk bloklarında kayboluyor. Eğer blok boyumu 4 KB olarak seçseydim,
bunun 4 katını yitirmiştim.

Veri aktarımı büyük bitişik veri parçaları için daha hızlıdır. ext2 bu
yüzden büyüyen dosyalar için önceden 8 blokluk birimlerle alan ayırmaya
çalışır (kullanılmayan önceden ayrılmış alanlar, dosya kapatıldığında
serbest bırakılırlar).

Dosyalara genellikle sırayla ulaşıldığından, bir dosyanın bitişik olmadan
yerleştirilmesi, başarım için kötüdür. İşletim sistemini bir disk
ulaşımında dallandırmaya ve disk kafasını hareket ettirmeye zorlar. Buna
"dış parçalama" ya da kısaca "parçalama" denir ve bu, DOS dosya
sistemlerinde yaygın bir sorundur. ext2'nin, dış parçalamadan kaçınmak
için bazı taktikleri vardır.

ext2 sizi büyük dosya sistemleri için büyük bloklar seçmeye zorlamaz (0.5
TB ve ötesi büyüklüğünde çok büyük dosya sistemleri dışında, bunlarda
küçük blok boyutları verimsizleşir). Bu yüzden, DOS'un aksine, blok
boyutunu küçük tutmak için, büyük diskleri çok sayıda bölüme ayırmaya
gerek yoktur. Eğer olasıysa, 1 KB'lık blok boyutunu kullanın. Bazı
bölümlemeler için 2 KB'lık bir blok boyutuyla deneyler yapmak
isteyebilirsiniz, ama ender rastlanan hatalara rastlamayı bekleyin: çoğu
kullanıcı blok boyutu olarak 1KB kullanır.

ext2 ile, bölümleme kararları yedekleme de gözönüne alınarak ve değişik
dosya ömürlerinden doğacak dış parçalamadan kaçınılarak verilmelidir.

2. Dosyaların ömürleri vardır. Bir dosya yaratıldıktan sonra, sistemde bir
süre duracak sonra da silinecektir. Dosya ömürleri sistemin bir yerinden
bir yerine önemli biçimde değişir ve biraz dosyanın yol adına bağlıdır.
örneğin, /bin, /sbin,/usr/sbin, /usr/bin ve buna benzer dizinlerdeki
dosyaların büyük olasılıkla çok uzun ömürleri olacaktır. /home'daki
dosyaların orta uzunlukta bir ömürleri olacaktır, /var'daki dosyalar
genellikle kısa ömürlüdür: /var/spool/news'daki hiç bir dosya bir kaç
günden uzun kalmaz, /var/spool/lpd'deki dosyalar ömürlerini dakika ya da
saniyelerle ölçerler.

3. Eğer günlük yedekleme miktarı tek bir yedekleme ortamının
kapasitesinden azsa, bu yedekleme için iyi olur. Günlük bir yedekleme, ya
tam bir yedekleme ya da arttırmalı yedekleme olabilir.

Bölümleme boyutlarınızı, tek bir yedekleme ortamına tümüyle sığacakları
biçimde küçük tutabilirsiniz (günlük tam yedeklemeleri seçin). Her
koşulda, birbölüm günlük değişimi (bütün değiştirilen dosyalar) tek bir
yedekleme ortamına sığacak kadar küçük olmalıdır (arttırmalı yedeklemeyi
seçin ve yedekleme ortamını haftalık/aylık tam döküm için değiştirmeye
hazır olun - kullanıcının başında durmadığı işlemler olası değildir).

Yedekleme taktiğiniz bu karara bağlıdır.

Disk alanı planlar ve satın alırken, bir kenara yedekleme için yeterli
miktarda para ayırmayı unutmayın! Yedeklenmemiş veri değersizdir! Hemen
hemen herkes için, veriyi yeniden oluşturmanın maliyeti, yedekleme
maliyetinden çok daha fazladır!

4. Başarım (performans) için değişik ömürlü dosyaları değişik bölümlerde
tutmak yararlıdır. Bu biçimde, news bölümündeki kısa ömürlü dosyalar büyük
miktarda parçalanabilir. Bu / ya da /home bölümünün başarımını etkilemez.

Yaygın bir model, /, /home ve /var bölümlerini yukarıda anlatıldığı gibi
yaratır. Bunu kurmak ve bunun bakımını yapmak kolaydır ve bu model,
değişik ömürlerin ters etkilerinden kaçınmak için ömürleri yeterince iyi
ayırt eder. Yedekleme modeline de iyi uyar: Neredeyse kimse USENET haber
gruplarını (spool) yedeklemekle uğraşmaz ve /var'daki yalnız bazı dosyalar
yedeklemeye değer. (akla var/spool/mail geliyor) öbür taraftan, / pek sık
değişmez ve istendiğinde yedeklenebilir (yapılanış değişikliklerinden
sonra) ve pek çok çağdaş yedekleme ortamına tam bir yedekleme olarak
sığacak kadar küçüktür (kurulmuş yazılım miktarına göre 250'den 500 MB'ta
kadar planlayın). /home değerli kullanıcı verileri içerir ve günden güne
yedeklenmelidir. Bazı kuruluşların çok büyük /home'ları vardır ve
artırmalı yedekleme kullanmalıdırlar.

Bazı sistemler /tmp'i de ayrı bir bölüme koyarlar, diğerleri aynı etkiyi
elde etmek için bunu sanal olarak /var/tmp'e bağlarlar (bunun, /var'ın
erişilebilir olmayacağı ve sistemin, siz bir tane yaratana ya da /var'ı
elle yükleyene kadar bir /tmp'sinin olmayacağı tek kullanıcı modunu
etkileyebileceğine dikkat) ya da bunu bir RAM disketine koyarlar (örneğin
Solaris bunu yapar). Bu /tmp'i /'in dışında tutar, iyi bir fikir