ÜDS Hakkında (Başvuru ve sınav ile ilgili merak edilenler)

Temel ilke ve koşullar
Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 24. ve 65. maddeleri gereğince hazırlanarak 1 Eylül 2000 tarih ve 24157 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Doçentlik Sınav Yönetmeliği" uyarınca doçent adaylarının gireceği merkezi bir sınavdır. Bu sınava doktora/sanatta yeterlik adayları da girerler. Ayrıca, ÜDS sonuçları, yüksek lisans programlarına giriş için de kullanılabileceğinden, lisans programı mezunları ile lisans programlarının son sınıfında veya son sınıftan bir önceki sınıfta okuyan öğrenciler de bu sınava girebilirler. Ancak bu öğrencilerin ilgili üniversite ile irtibat kurarak, yüksek lisans programları için üniversitenin ÜDS sınav sonuçlarını kullanıp kullanmayacağını öğrenmeleri gerekir. Bu sınav, Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yürütülür.
Yabancı dil koşulunun sağlanması için doçent ve doktora/sanatta yeterlik adaylarının bu sınava girip başarılı olmaları gerekir.
Yabancı dil koşulunun sağlanması için ÜDS'den doçent adaylarının 100 üzerinden en az 65,000, doktora/sanatta yeterlik adaylarının 100 üzerinden en az 50,000 puan almaları gerekir.
Türkiye'de veya uluslararası düzeyde merkezi olarak yapılan yabancı dil sınavlarının ÜDS'ye eşdeğerlik durumları Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından belirlenmektedir. Buna göre uluslararası düzeyde uygulanan sınavların ÜDS'ye eşdeğerlik durumları tablo halinde aşağıda verilmiştir:
ÜDSTOEFLIELTS Eski Yeni DOÇENTLİK 655131836,0 (Her Bölümden)DOKTORA/SANATTA YETERLİK504771535,5 (Her Bölümden)
ÜDS, Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere üç ayrı alanda, Alman, Fransız ve İngiliz dillerinde, yılda iki kez Mart ve Aralık aylarında Ankara'da yapılır.
Yukarıda belirtilenlerden başka dillerde yabancı dil sınavı açılmasına doçentlik için Üniversitelerarası Kurul, doktora/sanatta yeterlik için üniversiteler karar verir.
Doçentlik Bilim Sınavına Alman, Fransız ve İngiliz dilleri dışındaki bir yabancı dil sınavı sonucu ile başvurulmak isteniyorsa, bu dilin ÜAK tarafından kabul edilmesi ve bu dilden KPDS'de 65 veya daha yüksek puan alınması;
Doktora yeterlik sınavına girebilmek veya sanatta yeterlik çalışmasını sonuçlandırabilmek için Alman, Fransız ve İngiliz dilleri dışındaki dillerden sınava girilmek isteniyorsa, bu dillerden KPDS'ye girilmesi gerekir. Sınavın hangi tarihlerde gerçekleştirileceği ilgili dönemin ÜDS Kılavuzunda belirtilir.
Bilim alanı bir yabancı dille ilgili olanlar, yabancı dil sınavına başka bir dilden girmek zorundadırlar.
Sınav sonuçları, ÖSYM tarafından adayların adreslerine postalanır. Sonuçlar Merkezimizin internet sayfasından da öğrenilebilinir.
Doçentlik sınavı açılacak temel alanlar şunlardır: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme; Fen Bilimleri ve Matematik; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Mesleki ve Teknik Eğitim; Mimarlık; Mühendislik; Sağlık Bilimleri; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Ziraat ve Ormancılık.
Yukarıda sözü edilen doçentlik temel alanlarının hangisinden doçentlik sınavına başvurulacaksa ÜDS'ye o alandan girmek zorunludur.
ÜDS alanlarının kapsadığı temel alanlar aşağıda verilmiştir.
Fen Bilimleri: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (fen kısımları), Fen Bilimleri ve Matematik, Mesleki Eğitim (fen kısımları), Teknik Eğitim, Mimarlık, Mühendislik, Ziraat ve Ormancılık.
Sağlık Bilimleri: Sağlık Bilimleri.
Sosyal Bilimler: Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme (sosyal kısımlar), Mesleki Eğitim (sosyal kısımlar), Filoloji, Güzel Sanatlar, Hukuk, İlahiyat, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler.
Bir dönemde yalnız bir yabancı dilden ve bir alandan sınava girilebilir. Başvurma Belgesi ÖSYM'ye ulaştıktan sonra yabancı dil ve alan değişikliği yapılmaz.
Sınavın uygulanmasında ve sonuçların değerlendirilmesinde aday tarafından verilen bilgiler esas alınacağından, Başvurma Belgesine yazılan ve kodlanan bilgilerdeki eksik ve yanlışlar yüzünden doğacak sonuçlardan aday sorumludur. Bir adayın beyanının gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde bu aday, aradan geçen süreye bakılmaksızın bu sınavdan elde ettiği tüm haklarını kaybeder.
Özürlü olan veya herhangi bir sağlık sorunu bulunan adaylar durumlarını gösteren sağlık kurulu raporunu, Başvurma Belgesine eklemek zorundadırlar. Başvurma işlemi bittikten sonra özürlü duruma gelen adayların raporlarını bir dilekçe ekinde hemen ÖSYM'ye göndermeleri gerekir. Raporları Merkezimize ulaşan ve kabul edilen adaylar, ayrı salonlarda sınava alınırlar ve gerekli ise kendilerine okuyucu/işaretleyici yardımı verilir. (Daha önceki yıllarda özürlü olarak ÜDS'ye başvuran ve raporları kabul edilen adaylar, özür durumlarında bir değişiklik yoksa bu durumlarını belirten bir dilekçeyi veya eski raporlarının bir fotokopisini de başvuru belgelerine ekleyebilirler.) Bu adaylara özürleri nedeniyle farklı bir test verilmez, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi diğer adaylar gibi yapılır. Bu sağlık kurulu raporunu eklemeyen veya raporları kabul edilmeyen adaylar ÜDS'ye başvuran diğer adaylar gibi işlem görürler.
Bir adayın sınavının geçerli sayılarak cevap kâğıdının değerlendirilebilmesi için,
sınava, atandığı salonda girmesi,
kopya çekme veya çekilmesine yardım etme girişiminde bulunmaması,
cevap kâğıdına T.C. Kimlik Numarasını doğru olarak yazıp kodlaması
kullandığı soru kitapçığının türünü cevap kâğıdına doğru olarak işaretlemesi,
cevaplarını soru kitapçığına değil, cevap kâğıdına işaretlemiş olması,
cevap kâğıdı, soru kitapçığı ile Sınava Giriş ve Kimlik Belgesini eksiksiz olarak sınav görevlilerine teslim etmesi,
salonda sınav kurallarına ve sınav görevlilerinin uyarılarına uyması
zorunludur. Bu kurallara uymayan adayların sınavları iptal edilir. Başvurma Belgesini teslim etmeyen; başvurusu geçersiz sayılan; sınava girmeyen veya giremeyen, sınava alınmayan veya sınavdan çıkarılan; sınavda başarı sağlayamayan veya sınavı geçersiz sayılan; ücret gerektirmeyen bir işlem için ücret yatıran, aynı işlem için birden fazla ödeme yapmış olan adayların ödedikleri ücretler geri verilmez.
Başvuru yapıldıktan sonra herhangi bir nedenle başvurusunu geri çeken veya başvurusu reddedilen veya başarısız olan adaylar, yeni başvurularını en erken bir sonraki dönem yapabilirler. Bir sınav dönemi için yapılan başvuru sonraki dönemler için geçerli değildir.
Bu sınava girme hakkı olmadığı halde sınava giren adayın sınav sonuçlarının geçerliliği yoktur.
Adayların doldurdukları cevap kâğıtları hiçbir müdahale yapılmadan optik okuyucular tarafından okutulmakta, bilgiler bilgisayar ortamına aktarılmakta ve sonuçlar bilgisayarla değerlendirilmektedir. Cevap kâğıtları farklı zamanlarda farklı optik okuyucularda iki defa okutulduğundan okumalarda herhangi bir hatanın oluşması engellenmektedir. Bununla birlikte adaylar sınav sonuçlarının tekrar incelenmesini Sınav Sonuç Belgesinin adaylara gönderildiği tarihten itibaren 30 gün içinde Merkezimizden yazılı olarak isteyebilirler. Süre hesabında ÖSYM Genel Evrak Biriminin adayın dilekçesi üzerine bastığı tarih damgası ve numara esas alınır. Sınav evrakı Merkezimizde sınav tarihinden itibaren 100 takvim günü saklandıktan sonra imha edilir.
Sınav sonuçlarının incelenmesi, yanlış bilgilerin düzeltilmesi, eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması, değişen bilgilerin bildirilmesi ve yeni belge çıkarılması amacıyla ÖSYM'ye yapılacak başvuruların işleme alınabilmesi için, sınav kılavuzunun sonuna eklenmiş olan dilekçe örneklerinin kullanılması; sınav sonuçlarının incelenmesi ve yeni belge çıkartılması için sınav kılavuzunda belirtilen ücretlerin ilgili hesaba yatırılması gerekir.